ചിലയാളുകൾക്കു അവരുടെ വികാരം നിയന്ത്രിക്കാനാവില്ല അവർക്കു മറ്റുള്ളവരുടെ പ്രവർത്തികളോടോ പെരുമാറ്റങ്ങളോടോ വികാരങ്ങളോടോ ജീവിത സാഹചര്യങ്ങളോടോ പെട്ടന്നുള്ള പ്രതികരണം വരുന്നത് ദേഷ്യപെട്ടോ, സങ്കടപ്പെട്ടോ, വെപ്രാളപ്പെട്ടോ, ബഹളം വെച്ചോ, അമിതമായ സന്തോഷം തുടങ്ങി പല തരത്തിലുള്ളവയാവാം, എന്നാൽ ഇതെല്ലം അവരുടെ ജീവിതത്തിൽ വലിയ മനഃസമാധാനക്കേട് ഉണ്ടാക്കി വയ്ക്കും.
നിങ്ങളുടെ വൈകാരികാവസ്ഥകളെ നിയന്ത്രിക്കാനുള്ള കഴിവില്ലായ്മയാണ് ഇമോഷണൽ ഡിസ്റെഗുലേഷൻ എന്ന് പറയുന്നത്. സങ്കടം, ഉത്കണ്ഠ അല്ലെങ്കിൽ കോപം എന്നിവയുടെ വികാരങ്ങൾ നിയന്ത്രിക്കാൻ നിങ്ങൾക്ക് കഴിയുന്നില്ല എന്നാണ് ഇതിനർത്ഥം.
കോപമോ ഉത്കണ്ഠയോ സങ്കടമോ ആകട്ടെ, തീവ്രവും അസുഖകരവുമായ വികാരങ്ങൾ നമ്മുടെ ജീവിതത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്. ഒരു മനുഷ്യനില് അല്പം പോലും വികാരമില്ലെങ്കില് അയാളെ മനുഷ്യനെന്നു വിളിക്കാന് കഴിയില്ല. വികാരം മനുഷ്യജീവിതത്തിന്റെ മനോഹരമായ ഒരു സവിശേഷതയാണ്. അതിന്റെ അഭാവത്തില് മനുഷ്യന് ലക്ഷണം കെട്ടവനാകുന്നു. എന്നാല് മറ്റേതു കാര്യത്തിലുമെന്ന പോലെ വികാരത്തിന്റെ നിയന്ത്രണം കൈവിട്ടാല് വെക്തി ജീവിതം തകർച്ചയിൽ ആകുന്നു.
എന്നാൽ ഈ വികാരങ്ങൾ ഇടയ്ക്കിടെയും വളരെ വേഗത്തിലും വരുകയും നിയന്ത്രിക്കാൻ വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടായിരിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ എന്ത് സംഭവിക്കും?
ശരിക്കും ദേഷ്യപ്പെടുകയോ ഉത്കണ്ഠാകുലരാകുകയോ ചെയ്ത ശേഷം സാധാരണ നിലയിലേക്ക് എത്തുമ്പോൾ നിങ്ങളുടെ വികാരങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിൽ നിങ്ങൾക്ക് കാര്യമായ പ്രശ്നമുണ്ടെങ്കിൽ നിങ്ങൾക്ക് വൈകാരികമായ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഉണ്ടാകാം.
നിങ്ങൾ വൈകാരികമായി ക്രമരഹിതമായിരിക്കുമ്പോൾ, നിങ്ങളുടെ നാഡീവ്യൂഹം ഒരു പ്രത്യേക അവസ്ഥയിൽ പ്രവേശിച്ചിരിക്കാം, അങ്ങനെയാണ് നിങ്ങളുടെ ശരീരം ഭീഷണികളോടും മറ്റു കാര്യങ്ങളോടും പ്രതികരിക്കുന്നത്. ചിലപ്പോൾ, അപകടമൊന്നുമില്ലാത്തപ്പോഴും നിങ്ങളുടെ ശരീരം ഈ അവസ്ഥകളിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നു, ഇത് അപ്രതീക്ഷിതമായ ഉത്കണ്ഠ, വിഷാദം അല്ലെങ്കിൽ നിങ്ങളുടെ വൈകാരിക പ്രതികരണങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് പ്രശ്നത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു.
വൈകാരിക ക്രമക്കേടുള്ള ആളുകൾ പലപ്പോഴും ഹാനികരമായ/ ഉപദ്രവകരമായ പെരുമാറ്റങ്ങളിലൂടെ അവരുടെ വൈകാരിക ക്ലേശം കുറയ്ക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നു:
- വസ്തുക്കളുടെ ദുരുപയോഗം
- സ്വയം ഉപദ്രവിക്കൽ
- ആത്മഹത്യാ ചിന്ത അല്ലെങ്കിൽ പ്രവർത്തനങ്ങൾ
- അമിത ആവേശം
ഇതേപോലുള്ള പ്രവർത്തികളിൽ ചെയ്തേക്കാം, ഓരോ ആളുകളിലും ഇത് വ്യത്യസ്ത രീതിയിൽ ആയിരിക്കും.
വൈകാരിക ക്രമക്കേടിന്റെ ലക്ഷണങ്ങൾ
വൈകാരിക ക്രമക്കേട് ഓരോരുത്തരിലും വെത്യസ്തമായ രീതിയിലാണ് അനുഭവപ്പെടുന്നത്, അത് പൂർണമായും ആ വ്യെക്തിയെയും അവരുടെ സാഹചര്യങ്ങളെയും അനുസരിച്ചായിരിക്കും.
അമിതമായ വികാരം തോന്നുന്നു
- എളുപ്പത്തിൽ കരയുക അല്ലെങ്കിൽ “കാരണമില്ലാതെ” അസ്വസ്ഥനാകുക
- പെട്ടെന്ന് ഉണ്ടാവുന്ന മൂഡ് ഷിഫ്റ്റുകൾ
- ആവേശം
- സമ്മർദ്ദത്തെ നേരിടാൻ ബുദ്ധിമുട്ട് അനുഭവപ്പെടുക
- എല്ലാ കാര്യങ്ങളും ഏറ്റവും നല്ലതാകാൻ ശ്രമിക്കുക (perfectionism)
- അമിതമായി ദേഷ്യപെടുക
- ഉയർന്ന അളവിലുള്ള ഉത്കണ്ഠ
- വിഷാദം
- അമിത ലജ്ജ
- ക്രമരഹിതമായ ഭക്ഷണം ശീലങ്ങൾ
- അവനു/അവൾക്കു തന്നെ അപകടം വരുത്തുന്ന പെരുമാറ്റങ്ങൾ
- ആത്മഹത്യാ ചിന്തകൾ അല്ലെങ്കിൽ പ്രവൃത്തികൾ
- വസ്തുക്കളുടെ ദുരുപയോഗം
- ദാമ്പത്യ ജീവിതത്തിലെ അപാകതകൾ
വൈകാരിക നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്ന മാനസികാരോഗ്യ അവസ്ഥകൾ
വൈകാരിക നിയന്ത്രണങ്ങൾ എല്ലായ്പ്പോഴും ഒരു മാനസികാരോഗ്യ അവസ്ഥയുടെ അടയാളമല്ല, എന്നാൽ ഇത് പലതിന്റെയും പ്രധാന സവിശേഷതയാണ്, താഴെപ്പറയുന്നവ ഉൾപ്പെടെ:
- Borderline personality disorder (BPD)
- Bipolar disorder
- Disruptive mood dysregulation disorder (DMDD)
- Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD)
- Autism spectrum disorder (ASD)
- Post-traumatic stress disorder (PTSD)
- Complex PTSD (CPTSD)
- Fetal alcohol syndrome
പല മാനസിക വൈകല്യങ്ങളിലും ഇമോഷണൽ ഡിസ്റെഗുലേഷൻ കാണപ്പെടുന്നു, പക്ഷേ ഡിഎംഡിഡി (കുട്ടിക്കാലത്ത് രോഗനിർണയം നടത്തിയത്), ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ, ബിപിഡി എന്നിവയിലെ ഒരു പ്രധാന ലക്ഷണമാണ്. അത്ര പ്രധാനമല്ലെങ്കിലും, ഉത്കണ്ഠാ വൈകല്യങ്ങൾ, വലിയ വിഷാദം എന്നിവ പോലുള്ള മറ്റ് മാനസികാരോഗ്യ അവസ്ഥകളിലും ഇമോഷണൽ ഡിസ്റെഗുലേഷൻ ഒരു പങ്കു വഹിക്കുന്നു.
എന്താണ് വൈകാരിക നിയന്ത്രണത്തിന് കാരണമാകുന്നത്?
Childhood trauma – കുട്ടിക്കാലത്ത് അനുഭവപ്പെട്ട ഏതെങ്കിലും ആഘാതം
പോസ്റ്റ് ട്രോമാറ്റിക് സ്ട്രെസ് ഡിസോർഡർ (പി.ടി.എസ്.ഡി) ഉള്ളവരിൽ ഇമോഷണൽ ഡിസ്റെഗുലേഷൻ സാധാരണമാണ്, കാരണം ആഘാതം തലച്ചോറിനെയും നാഡീവ്യവസ്ഥയെയും എങ്ങനെ മാറ്റുന്നു. 2014-ലെ ചില ഗവേഷണങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് ആരോഗ്യകരമായ വൈകാരിക നിയന്ത്രണം കുട്ടിക്കാലത്തെ ഒരു പ്രധാന വികസന ഘട്ടമാണ്. അവരുടെ സമപ്രായക്കാരുമായും മറ്റു ബന്ധുക്കളുമായും സുരക്ഷിതമായ ബന്ധങ്ങൾ വളർത്തിയെടുക്കാൻ കഴിയുമോ എന്നത് കുട്ടിയുടെ വൈകാരിക വികാസത്തെ വളരെയധികം സ്വാധീനിക്കുന്നു.
നേരെമറിച്ച്, വൈകാരിക അസ്വാസ്ഥ്യം വ്യക്തിപരമായ ആഘാതം, പോസ്റ്റ് ട്രോമാറ്റിക് സ്ട്രെസ് എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
Brain chemistry – തലച്ചോറിലെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ
തലച്ചോറിലെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ വൈകാരിക വൈകല്യത്തിൽ ഉൾപ്പെട്ടേക്കാം.
നമ്മുടെ വികാരങ്ങൾ, പ്രേരണകൾ, ആക്രമണം എന്നിവ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിൽ ന്യൂറോ ട്രാൻസ്മിറ്ററുകൾ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് നമുക്കറിയാം. വാസ്തവത്തിൽ, കുറഞ്ഞ സെറോടോണിൻ പ്രവർത്തനം, ആക്രമണം, വിനാശകരമായ പ്രേരണകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യാനുള്ള കഴിവില്ലായ്മ എന്നിവ തമ്മിലുള്ള നേരിട്ടു ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു എന്ന് ഗവേഷണങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
വൈകാരികമായ അസ്വാസ്ഥ്യമുള്ള ആളുകൾക്ക് വൈകാരിക പ്രതിപ്രവർത്തനത്തിന് ജൈവിക മുൻകരുതൽ ഉണ്ടായിരിക്കാം, അത് കുട്ടിക്കാലത്ത് മോശപ്പെട്ട ജീവിത അന്തരീക്ഷത്തിൽ ജീവിക്കുന്നതിലൂടെ അല്ലെങ്കിൽ ചെറുപ്പത്തിൽ അനുഭവിച്ച അവഗണനകൾ എന്നിവ മൂലം നഷ്ടപ്പെട്ട് പോയേക്കാം.
Brain injuries – തലക്കേറ്റ ക്ഷതങ്ങൾ
ഇമോഷണൽ ഡിസ്റെഗുലേഷനും ട്രോമാറ്റിക് ബ്രെയിൻ ഇൻജുറി (TBI) മായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. TBI അതിജീവിച്ചവരുടെ മൂന്നിലൊന്ന് ശതമാനം ആളുകൾക്കും ക്ഷോഭം മുതൽ ആക്രമണോത്സുകമായ പൊട്ടിത്തെറികൾ വരെയുള്ള കോപത്തിന്റെ വിവിധങ്ങൾ ആയ ലക്ഷണങ്ങൾ അനുഭവപ്പെടുന്നു.
നിങ്ങളുടെ വികാരങ്ങൾ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള വഴികൾ
നിങ്ങളുടെ വികാരങ്ങളെ ഫലപ്രദമായി നിയന്ത്രിക്കാൻ കഴിയുന്നത് നിങ്ങളുടെ ബന്ധങ്ങൾ, കരിയർ, മൊത്തത്തിലുള്ള ജീവിത നിലവാരം എന്നിവ മെച്ചപ്പെടുത്തും. ഗവേഷണങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് ശക്തമായ വൈകാരിക നിയന്ത്രണ വൈദഗ്ധ്യമുള്ള ആളുകൾക്ക് വിഷാദവും സമ്മർദ്ദവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ശാരീരിക രോഗങ്ങളും കുറയുന്നു എന്നാണ്. നിങ്ങളുടെ ഇമോഷൻ റെഗുലേഷൻ കഴിവുകൾ മെച്ചപ്പെടുത്താൻ നിങ്ങൾക്ക് ചെയ്യാവുന്ന നിരവധി കാര്യങ്ങളുണ്ട്, അതിൽ ചിലതു താഴെ പറയുന്നു.
ബോധവാനായിരിക്കുക
ഒരു കാര്യത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാതെ/മനസ്സില്ലാതെ പ്രതികരിക്കുമ്പോഴാണ് നമ്മുടെ ഏറ്റവും വിനാശകരമായ വികാരങ്ങൾ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്. നിങ്ങളുടെ വികാരങ്ങൾ, ചിന്തകൾ, പ്രവൃത്തികൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ച് ബോധവാന്മാരാകുന്നത് നിയന്ത്രണത്തിൽ തുടരാൻ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.
നിങ്ങളുടെ വികാരങ്ങൾ തിരിച്ചറിയുക
ബോധാവസ്ഥയിൽ തുടരുന്നതിന്റെ ഒരു വിപുലീകരണമെന്ന നിലയിൽ, നിങ്ങൾക്ക് എന്താണ് തോന്നുന്നതെന്ന് എവിടെയെങ്കിലും രേഖപ്പെടുത്തി വയ്ക്കാൻ പഠിക്കുക. “അവൾ എന്നോട് അങ്ങനെ പെരുമാറിയതിൽ എനിക്ക് വിഷമവും ആശയക്കുഴപ്പവും ഉണ്ട്” എന്നതുപോലുള്ള വ്യക്തമായി പറയാൻ ശ്രമിക്കുക. തിരിച്ചറിയുകയും രേഖപ്പെടുത്തി വയ്ക്കുകയും ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്ന വികാരങ്ങൾ നമ്മുടെ അനുവാദമില്ലാതെ നമ്മെ ഏറ്റെടുക്കാനുള്ള സാധ്യത കുറവാണ്.
വിപരീത നടപടി സ്വീകരിക്കുക
നിങ്ങൾക്ക് തോന്നുന്നതിന്റെ വിപരീതമാണ് നിങ്ങൾ ചെയ്യേണ്ടത്. ശരിക്കും ഉത്കണ്ഠ തോന്നുന്നുണ്ടോ? ആത്മവിശ്വാസത്തോടെ പ്രവർത്തിക്കുക. ഭയം നിറഞ്ഞോ? ധൈര്യമായി പ്രവർത്തിക്കുക. നിങ്ങളുടെ വികാരങ്ങളെ ആത്യന്തികമായി നിയന്ത്രിക്കുന്നത് നിങ്ങളാണെന്നും ഓർക്കാൻ ഇത് നിങ്ങളെ സഹായിക്കുന്നു.
പതിവായി വ്യായാമം ചെയ്യുക
തീവ്രമായ വികാരങ്ങൾ നമ്മുടെ ശരീരത്തിലൂടെ ഉയർന്ന തോതിലുള്ള ഊർജ്ജം ഒഴുകുന്നതായി അനുഭവപ്പെടും. നിങ്ങൾക്ക് അങ്ങേയറ്റം ഉത്കണ്ഠയോ ദേഷ്യമോ തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ, ഒരു ഓട്ടത്തിനോ നിങ്ങൾ ആസ്വദിക്കുന്ന മറ്റൊരു വ്യായാമം ചെയ്തോ ആരോഗ്യകരമായ രീതിയിൽ ആ അധിക ഊർജ്ജം പുറന്തള്ളാം. നിങ്ങൾക്ക് പിന്നീട് കൂടുതൽ സുഖം തോന്നും.
നീട്ടിവെക്കൽ ഒഴിവാക്കുക
നമ്മുടെ വൈകാരികാവസ്ഥകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ഒരു മോശം ശ്രമമാണ് നീട്ടിവെക്കൽ എന്ന് ഗവേഷണങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു.
നമ്മൾ നീട്ടിവെക്കുമ്പോൾ, അത് ഒരു പ്രോജക്റ്റ് ആരംഭിക്കുന്നതിനോ, ഭയാനകമായ ഒരു ഫോൺ കോൾ ചെയ്യുന്നതിനോ അല്ലെങ്കിൽ വീട് വൃത്തിയാക്കുന്നതിനോ ആകട്ടെ, ഞങ്ങൾ ഒരു അസുഖകരമായ വികാരം സജീവമായി ഒഴിവാക്കുന്നു. എന്നാൽ നമുക്കെല്ലാവർക്കും അറിയാവുന്നതുപോലെ, നീട്ടിവെക്കൽ കുറ്റബോധത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു, അത് ആത്യന്തികമായി നമ്മുടെ സമ്മർദ്ദം വർധിപ്പിക്കുന്നു.
നീട്ടിവെക്കൽ മറികടക്കാനുള്ള ഏറ്റവും നല്ല മാർഗം ഉടനടി ആരംഭിക്കുകയും ഇടയ്ക്കിടെ ചെറിയ ഇടവേളകൾ എടുക്കുകയും ചെയ്യുക എന്നതാണ്.
എല്ലാവരും ശക്തമായ വികാരങ്ങൾ അനുഭവിക്കുന്നു, എന്നാൽ നിങ്ങൾക്ക് അവയെ ആരോഗ്യകരമായ രീതിയിൽ കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ കഴിയുന്നില്ലെങ്കിൽ നിങ്ങൾക്ക് വൈകാരികമായ നിയന്ത്രണങ്ങൾ അനുഭവപ്പെടാം.
വൈകാരികമായ നിയന്ത്രണം ഏതൊരാൾക്കും സംഭവിക്കാം, ഇത് പലപ്പോഴും ഒരു മാനസികാരോഗ്യ അവസ്ഥയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. വാസ്തവത്തിൽ, ഇത് ബിപിഡി, ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ, എഡിഎച്ച്ഡി എന്നിവയിലെ ഒരു പ്രധാന ലക്ഷണമാണ്. വൈകാരികമായ ക്രമക്കേടിന്റെ സാധാരണ ലക്ഷണങ്ങളിൽ മാനസികാവസ്ഥയിലെ മാറ്റം, ആവേശം, സ്വയം ഉപദ്രവിക്കൽ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു.
നിങ്ങൾക്ക് വൈകാരിക നിയന്ത്രണം
അനുഭവപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ, നിങ്ങൾ ഒറ്റയ്ക്കല്ല. നിങ്ങളുടെ ചികിത്സാ രീതികൾ ചർച്ച ചെയ്യാൻ ഒരു മാനസികാരോഗ്യ വിദഗ്ദ്ധനെ സമീപിക്കുന്നത് പരിഗണിക്കുക. എത്രയും വേഗം നിങ്ങൾ ചികിത്സ ആരംഭിക്കുന്നുവോ അത്രയും വേഗം നിങ്ങൾക്ക് സുഖം തോന്നുകയും നിങ്ങളുടെ ജീവിതത്തെ നിയന്ത്രിക്കുകയും ചെയ്യും.
ലൈഫ് കെയർ കൗൺസിലിങ് സെന്റര് എല്ലാ തരത്തിലുള്ള മാനസിക പ്രശ്നങ്ങൾക്കും കൗൺസിലിങ്ങും ആവശ്യമുള്ള സപ്പോർട്ടും നൽകുന്നു. മുൻകൂട്ടി ബുക്ക് ചെയ്യാൻ വിളിക്കുക അല്ലെങ്കിൽ വാട്സ്ആപ് ചെയ്യുക.