PTSD (Post-Traumatic Stress Disorder)
അനീഷും സുജിത്തും ഒരുമിച്ചു കോളജിൽ പഠിക്കുന്നവരായിരുന്നു, ഒരു ദിവസം കൂട്ടുകാരെല്ലാം കൂടി ബൈക്കിൽ ടൂർ പോകുന്ന വഴി അനീഷ് ഓടിച്ചിരുന്ന ബൈക്ക് റോഡിൽ തെന്നി മറിയുകയും കൂടെയിരുന്നു സുജിത് റോഡിലേക്കു തെറിച്ചു വീഴുകയും ചെയ്തു. എണീക്കാൻ ശ്രമിക്കവേ പെട്ടെന്ന് എതിരെ വന്ന ലോറി സുജിത്തിന്റെ തലയിൽകൂടി കയറിയിറങ്ങി തൽക്ഷണം മരണപ്പെട്ടു. അനീഷ് ഈ ഒരു സംഭവത്തിനു ശേഷം അധികമാരോടും സംസാരിക്കില്ല, മറ്റുള്ളവരുടെ കുറ്റപ്പെടുത്തലും എല്ലാം കൂടി ആയപ്പോൾ അവൻ ആകെ മാനസികമായി തകർന്നു. വീട്ടുകാർ വേറെ കോളേജിൽ കൊണ്ട് പോയി ചേർത്തെങ്കിലും അവിടെയും അവൻ ഒതുങ്ങി നിൽക്കുന്ന ഒരു രീതിയായിരുന്നു. ആ ഒരു സംഭവത്തിന് ശേഷം അനീഷ് ബൈക്ക് ഓടിക്കില്ല, ആരുടേയും കൂടെ ബൈക്കിൽ കയറുകയുമില്ല.
ഭയപ്പെടുത്തുന്നതോ, അപകടകരമായതോ, ഞെട്ടിപ്പിയ്ക്കുന്നതോ ആയ സംഭവങ്ങൾ അനുഭവിച്ച ചില ആളുകളിൽ കാണുന്ന ഒരു മാനസിക വൈകല്യമാണ് അല്ലെങ്കിൽ ഒരു മാനസികാവസ്ഥയാണ് പോസ്റ്റ് ട്രോമാറ്റിക് സ്ട്രെസ് ഡിസോർഡർ (PTSD).
സാധാരണ ഇതേപോലെയുള്ള സംഭവങ്ങൾ നേരിട്ട് അനുഭവിക്കുകയോ, ദൃക്‌സാക്ഷി ആവുകയോ ചെയുമ്പോൾ ഒരു ഭയം എല്ലാവർക്കും ഉണ്ടാവും, എന്നാൽ കുറച്ചു ദിവസങ്ങൾക്കു ശേഷം അത് പതിയെ മറന്നു തുടങ്ങും. ഈ സംഭവത്തിനു ശേഷം മനസ്സിൽ കുറ്റബോധം, അമിത ഭയം, അമിത സങ്കടം, ആളുകളോട് അധികം സംസാരിക്കാതെ ഇരിക്കുക, ആളുകൾ കൂടുന്ന സ്ഥലങ്ങളിൽ പോകാൻ മടി കാണിക്കുക, വാഹനങ്ങളിൽ കയറി യാത്ര ചെയ്യാൻ മടി കാണിക്കുക, ചില പ്രത്യേക സ്ഥലങ്ങളിൽ പോകാതെയിരിക്കുക തുടങ്ങിയവ ദീർഘകാലമായി കാണിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ ptsd ആവാനുള്ള സാധ്യതയുണ്ട്.
വെള്ളപ്പൊക്കം, ഉരുൾപൊട്ടൽ, സുനാമി പോലെയുള്ള പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾ നേരിട്ടവർ, അപ്രതീക്ഷിതമായി അടുത്ത ബന്ധുക്കളോ സുഹൃത്തക്കളോ മരണപ്പെടുമ്പോൾ, അപകടങ്ങൾക്കു സാക്ഷി ആയവർ, ലൈംഗിക പീഡനത്തിന് ഇര ആയവർ, ഇങ്ങനെ മനസ്സിന് പെട്ടന്ന് ഒരു ആഘാതമേല്പിക്കുന്ന എന്ത് സംഭവങ്ങളും ptsd ഉണ്ടാവാൻ കാരണമാവാം. ptsd ഉള്ളവർക്കു അവരുടെ അനുഭവത്തെകുറിച്ചു തീവ്രമായ ചിന്തകളും വികാരങ്ങളും ഉണ്ടാവും. അതെ പോലെയുള്ള സാഹചര്യം വരുമ്പോൾ അവർ അതിൽ നിന്നെല്ലാം ഒഴിഞ്ഞു മാറും. വലിയ രീതിയിൽ വാഹനാപകടം അനുഭവിച്ചവർ പരിക്കുകളെല്ലാം സുഖപ്പെട്ടാലും പിന്നീട് വാഹനമോടിക്കാത്തത് ptsd ഉള്ളത് കൊണ്ടാണ്. വാഹനമോടിക്കാൻ മുതിർന്നാലും അവരുടെ മനസിലേക്കു ഭീതിപ്പെടുത്തുന്ന തീവ്രമായ ഓർമ്മകൾ കടന്നു വരികയും ഭയം ഉടലെടുക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ അവർക്കു വാഹനമോടിക്കൽ എന്ന പ്രവർത്തിയിൽ എന്ന പ്രവർത്തിയിൽ നിന്ന് പിന്മാറും. ഇത് അവർക്കു അമിത സമ്മർദമോ ഭയമോ ഉണ്ടാക്കുന്നു.
ചിലർക്ക് ചെറുപ്പ കാലഘട്ടത്തിൽ അനുഭവിച്ച ദുരനുഭവം കാരണം വലുതാവുമ്പോൾ ptsd ലക്ഷണങ്ങൾ കാണിച്ചേക്കാം.
നമ്മുടെ ജീവിതത്തിൽ എപ്പോഴാണ് എങ്ങനെയൊക്കെയാണ് പല പ്രശ്നങ്ങളും വരുന്നതെന്ന് ആർക്കും നിര്നയിക്കാൻ പറ്റാത്ത ഒന്നാണ്. അത് കൊണ്ട് തന്നെ ഇത് ഏതു പ്രായത്തിൽ ഉള്ളവർക്കും വരാം. പല പഠനങ്ങളും പറയുന്നത് 100 പേരിൽ 6 പേർക്കെങ്കിലും ജീവിതത്തിന്റെ ഏതെങ്കിലും ഒരു ഘട്ടത്തിൽ ptsd അനുഭവിക്കേണ്ടി വരുമെന്നാണ്. ഇത് പുരുഷന്മാരെ അപേക്ഷിച്ചു സ്ത്രീകളിലാണ് കൂടുതലായി കാണുന്നത്.
എങ്ങനെ തിരിച്ചറിയാം?
പോസ്റ്റ് ട്രോമാറ്റിക് സ്ട്രെസ് ഡിസോർഡർ ലക്ഷണങ്ങൾ ഒരു ട്രോമാറ്റിക് സംഭവത്തിന്റെ ഒരു മാസത്തിനുള്ളിൽ ആരംഭിക്കാം, എന്നാൽ ചിലപ്പോൾ ആ സംഭവം കഴിഞ്ഞ് വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷവും ലക്ഷണങ്ങൾ പ്രത്യക്ഷപ്പെടില്ല. പ്രധാനമായും ptsd യുടെ ലക്ഷണങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ സാമൂഹിക/ ജോലി സാഹചര്യങ്ങളിലും, ബന്ധങ്ങളിലും കാര്യമായ പ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുന്നു. നിങ്ങളുടെ സാധാരണ ദൈനംദിന ജോലികൾ ചെയ്യാനുള്ള നിങ്ങളുടെ കഴിവിനെ അവ തടസ്സപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യും.
PTSD ലക്ഷണങ്ങളെ സാധാരണയായി നാല് തരങ്ങളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു: നുഴഞ്ഞുകയറുന്ന ഓർമ്മകൾ, ഒഴിവാക്കൽ, ചിന്തയിലും മാനസികാവസ്ഥയിലും നെഗറ്റീവ് മാറ്റങ്ങൾ, ശാരീരികവും വൈകാരികവുമായ പ്രതികരണങ്ങളിലെ മാറ്റങ്ങൾ. രോഗലക്ഷണങ്ങൾ കാലക്രമേണ വ്യത്യാസപ്പെടാം അല്ലെങ്കിൽ ഓരോ വ്യക്തിക്കും വ്യത്യസ്തമായിരിക്കും.
നുഴഞ്ഞുകയറുന്ന ഓർമ്മകൾ
- ആഘാതകരമായ സംഭവത്തിന്റെ ആവർത്തിച്ചുള്ള, ആവശ്യമില്ലാത്ത വിഷമിപ്പിക്കുന്ന ഓർമ്മകൾ
- ആഘാതകരമായ സംഭവം വീണ്ടും സംഭവിക്കുന്നതുപോലെ പുനർനിർമ്മിക്കുന്നു (ഫ്ലാഷ്ബാക്ക്)
- ആഘാതകരമായ സംഭവത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സ്വപ്നങ്ങളോ പേടിസ്വപ്നങ്ങളോ അസ്വസ്ഥമാക്കുന്നു
- ആഘാതകരമായ സംഭവത്തെക്കുറിച്ച് നിങ്ങളെ ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്ന കാര്യത്തോടുള്ള കടുത്ത വൈകാരിക ക്ലേശം അല്ലെങ്കിൽ ശാരീരിക പ്രതികരണങ്ങൾ
ഒഴിവാക്കൽ
- ആഘാതകരമായ സംഭവത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുകയോ സംസാരിക്കുകയോ ചെയ്യാതിരിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നു
- ആഘാതകരമായ സംഭവത്തെക്കുറിച്ച് നിങ്ങളെ ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്ന സ്ഥലങ്ങളോ പ്രവർത്തനങ്ങളോ ആളുകളെയോ ഒഴിവാക്കുക
ചിന്തയിലും മാനസികാവസ്ഥയിലും നെഗറ്റീവ് മാറ്റങ്ങൾ
- നിങ്ങളെക്കുറിച്ചോ മറ്റ് ആളുകളെക്കുറിച്ചോ ലോകത്തെക്കുറിച്ചോ ഉള്ള നെഗറ്റീവ് ചിന്തകൾ
- ഭാവിയെക്കുറിച്ചുള്ള പ്രതീക്ഷയില്ലായ്മ
- ആഘാതകരമായ സംഭവത്തിന്റെ പ്രധാന വശങ്ങൾ ഓർമ്മിക്കാത്തത് ഉൾപ്പെടെയുള്ള മെമ്മറി പ്രശ്നങ്ങൾ
- അടുത്ത ബന്ധങ്ങൾ നിലനിർത്താൻ ബുദ്ധിമുട്ട്
- കുടുംബത്തിൽ നിന്നും സുഹൃത്തുക്കളിൽ നിന്നും വേർപിരിഞ്ഞതായി തോന്നുന്നു
- നിങ്ങൾ ഒരിക്കൽ ആസ്വദിച്ച പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ താൽപ്പര്യമില്ലായ്മ
- പോസിറ്റീവ് വികാരങ്ങൾ അനുഭവിക്കാൻ ബുദ്ധിമുട്ട്
- വൈകാരികമായി മരവിപ്പ് അനുഭവപ്പെടുന്നു
ശാരീരികവും വൈകാരികവുമായ പ്രതികരണങ്ങളിലെ മാറ്റങ്ങൾ
- എളുപ്പത്തിൽ ആശ്ചര്യപ്പെടുകയോ ഭയപ്പെടുകയോ ചെയ്യുക
- അമിതമായി മദ്യപിക്കുകയോ അമിത വേഗത്തിൽ വാഹനമോടിക്കുകയോ പോലുള്ള സ്വയം വിനാശകരമായ പെരുമാറ്റം
- ഉറങ്ങാൻ ബുദ്ധിമുട്ട്
- ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതിൽ പ്രശ്നം
- ക്ഷോഭം, കോപം പൊട്ടിത്തെറിക്കുക അല്ലെങ്കിൽ ആക്രമണാത്മക പെരുമാറ്റം
- അമിതമായ കുറ്റബോധം അല്ലെങ്കിൽ ലജ്ജ
PTSD ലക്ഷണങ്ങൾ കാലക്രമേണ തീവ്രതയിൽ വ്യത്യാസപ്പെടാം. നിങ്ങൾ പൊതുവെ സമ്മർദ്ദത്തിലായിരിക്കുമ്പോഴോ അല്ലെങ്കിൽ നിങ്ങൾ കടന്നു പോയതിന്റെ ഓർമ്മപ്പെടുത്തലുകൾ കാണുമ്പോഴോ നിങ്ങൾക്ക് കൂടുതൽ PTSD ലക്ഷണങ്ങൾ ഉണ്ടായേക്കാം. ഉദാഹരണത്തിന്, നിങ്ങൾ ഒരു ബൈക്ക് അപകടം കാണുകയും, അപ്പോൾ നിങ്ങൾ മുൻപ് അനുഭവിച്ച കാര്യങ്ങൾ ഓർത്തെടുക്കുകയും ചെയ്തേക്കാം. അല്ലെങ്കിൽ ലൈംഗികാതിക്രമത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വാർത്തകളിൽ ഒരു റിപ്പോർട്ട് നിങ്ങൾ കാണുകയും നിങ്ങളുടെ സ്വന്തം ആക്രമണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഓർമ്മകളാൽ അതിജീവിക്കുകയും ചെയ്തേക്കാം.
ഒരു മാസത്തിലേറെയായി ആഘാതകരമായ ഒരു സംഭവത്തെക്കുറിച്ച് നിങ്ങൾക്ക് അസ്വസ്ഥമായ ചിന്തകളും വികാരങ്ങളും ഉണ്ടെങ്കിൽ, അവ ഗുരുതരമാണെങ്കിൽ, അവ നിങ്ങളുടെ ദൈനംദിന ജീവിതത്തെ ബാധിക്കുന്നു എന്ന് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ, നിങ്ങളുടെ ഡോക്ടറുമായോ മാനസികാരോഗ്യ പ്രൊഫഷണലുമായോ സംസാരിക്കുക. എത്രയും വേഗം ചികിത്സ ലഭിക്കുന്നത് PTSD ലക്ഷണങ്ങൾ വഷളാകുന്നത് തടയാൻ സഹായിക്കും.
ലൈഫ് കെയർ കൗൺസിലിംഗ് സെന്റർ ഓൺലൈൻ ആയും ഓഫ്‌ലൈൻ ആയും കൗൺസിലിംഗ് അനുബന്ധ സേവനങ്ങൾ നൽകുന്നു.
